fbpx

Ogród Zoologiczny na ul. Ratuszowej 1/3

kompendium wiedzy


Początki II Wojny Światowej


14 czerwca 1927 przyjęto decyzję o utworzeniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego na Pradze, a jego otwarcie dla publiczności miało miejsce 11 marca 1928 roku. Prowadzenie ogrodu zoologicznego powierzono Wenantemu Burdzińskiemu, który był założycielem ogrodu zoologicznego w Kijowie. Pierwszymi mieszkańcami zoo były zwierzęta z upadłego zwierzyńca Pągowskiego oraz mniejszych ogrodów. Po śmierci Wenantego Burdzińskiego dyrektorem ogrodu został Jan Żabiński. Był to człowiek wykształcony, a przede wszystkim wielki miłośnik zwierząt i popularyzator przyrody.
Ogromnym osiągnięciem na skalę światową było wydarzenie, które miało miejsce w 1937 roku. Słonica Kasia i słoń Jaś doczekali się potomstwa. Tuzinka była dwunastym słoniem urodzonym w warunkach ogrodu zoologicznego. Słoniątko w krótkim czasie stało się ulubieńcem warszawiaków.
W 1939 roku podczas obrony Warszawy, pracownicy ze względów bezpieczeństwa, musieli odstrzelić zwierzęta drapieżne i słonia Jasia a słonica Kasia zginęła poprzez wybuch bomby.
Po poddaniu się miasta, najcenniejsze okazy wywieziono do Niemiec, również ukochaną Tuzinkę. Wywóz zwierząt zarządził Lutz Heck, dyrektor Berlińskiego Ogrodu Zoologicznego. Heck od lat 30 XX wieku pracował nad odtworzeniem tura, który wymarł w XVII w. Ponadto tur był symbolem potęgi nazistów. Dlatego Heck zabrał do Monachium żubry (miały posłużyć do odtworzenia tura) i tarpany, Tuzinka została wywieziona do Królewca, wielbłądy i lamy do Hanoweru, hipopotamy do Norymbergi, konie Przewalskiego do Wiednia, a rysie i zebry do Schorfheide.


Azyl, Przystań, Arka


W latach okupacji niemieckiej, Ogród Zoologiczny stał się miejscem ukrywania Żydów. W znajdującej się na terenie ZOO modernistycznej willi Żabińskich – „Dom pod Zwariowaną Gwiazdą”, schronienie otrzymali m.in. pisarka Rachela Auerbach, rzeźbiarka Magdalena Gross oraz bokser Samuel Koenigswein z rodziną. Za okazaną pomoc Jan Żabiński i jego żona Antonina zostali w 1965 r. uhonorowani tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Na podstawie tej historii powstał amerykański film pt. Azyl. Na parterze i w piwnicach zachowanej modernistycznej willi Pod Zwariowaną Gwiazdą, w której mieszkali Żabińscy, znajduje się wystawa związaną z tymi wydarzeniami.

Okres Powojenny


W 1946 roku podjęto decyzje o odbudowie zoo. W tym samym roku przystąpiono do odbudowy i remontu budynków a także gromadzenia zwierząt. W lipcu 1948 roku ZOO zostało ponownie otwarte. Jednak posiadało 150 okazów, które pochodziły głównie z darów od osób prywatnych. Po szybkim rozwoju, podjęto decyzje o przeniesieniu ogrodu poza granice Warszawy, co spowodowało długoletnie niedoinwestowanie.
W 1950 roku Jan Żabiński nieoczekiwanie zrezygnował z kierowania ogrodem. W 1951 r. nowym dyrektorem warszawskiego ZOO został mgr Jan Landowski, pracownik ogrodu jeszcze z okresu przedwojennego. Lata 50. były czasem intensywnej pracy. Wyremontowano ocalałe pomieszczenia a także powstawały nowe obiekty. Dyrektorowi Landowskiemu udało się stworzyć struktury na wzór nowoczesnych ogrodów zoologicznych.
2 października 1972 r. zmarł dr Jan Landowski, a nowym dyrektorem został mgr Zbigniew Woliński. Sytuacja w ZOO była coraz gorsza, dlatego w ogrodzie zaczęły zachodzić zmiany na lepsze. Jednak prawdziwe dobre zmiany nadeszły w 1981 r., kiedy dyrektorem był dr Jan Maciej Rembiszewski. W ciągu prawie 10 lat wyremontowano, zmodernizowano i odnowiono 95% obiektów ZOO. Ogród stał się aktywnym członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów i Międzynarodowej Unii Dyrektorów Ogrodów Zoologicznych. Zaczął też uczestniczyć w europejskim programie ratowania gatunków ginących. Pod koniec lat osiemdziesiątych dyrektor ZOO wraz z przyjaciółmi założył Fundację Rozwoju Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego Panda. Zaczęli pojawiać się pierwsi sponsorzy, honorowi opiekunowie zwierząt. Panda wspierała nowe inwestycje i remonty istniejących obiektów. W dziejach Warszawskiego ZOO zaczął się bardzo dobry okres, który trwa do dziś.
W 2009 roku nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora. Na emeryturę przeszedł dr Jan Maciej Rembiszewski, który był dyrektorem zoo przez 27 lat. Jego następcą jest dr Andrzej Kruszewicz – ceniony ornitolog, wieloletni pracownik ZOO, a także twórca Ptasiego Azylu.
Mimo trudności finansowych Warszawski Ogród Zoologiczny od kilku lat przeżywa prawdziwy rozkwit. Zoo odnosi coraz więcej sukcesów hodowlanych. Powstają nowe inwestycje, a z roku na rok odbywa się coraz więcej imprez popularnonaukowych i rozrywkowych, a zwiedzających jest coraz więcej.

galeria zdjęć

lokalizacja


Ratuszowa 11/13, Warszawa

Skip to content