RAPORT Z DZIAŁALNOŚCI
Kolejny rok za nami. Rok pełen działań innowacyjnych, twórczych i społecznych. Nasze marzenie i cel dotyczący realizacji oddolnego ośrodka działań kulturalnych wydaje się być już tak blisko, wręcz na wyciągnięcie ręki. Jednocześnie jest daleka, gdyż inicjatywa wciąż nie spotkała się z pełnym zrozumieniem osób decyzyjnych. Nie ma zrozumienia co do ogromnego potencjału i możliwości długofalowego wykorzystania dziedzictwa Inżynierskiej 6. W roku 2023 Stowarzyszenie STACJA PRAGA kontynuowało swoją misję promowania kultury, sztuki tradycyjnej i nowych mediów i samorozwoju. Zorganizowaliśmy szereg wydarzeń i warsztatów. Działania te miały na celu nie tylko promocję lokalnych twórców, sąsiedzkiej wspólnoty i dziedzictwa kultury, ale również wsparcie rozwoju osobistego uczestników realizowanych wydarzeń. Poniżej przedstawiamy podsumowanie najważniejszych inicjatyw zrealizowanych w ciągu roku (w kolejności chronologicznej).
2023 rok zaczęliśmy pełni nadziei, ale i niepokoju – ponownie wchodząc w rok bez podpisanej umowy, przez co wizja realizacji naszego oddolnego projektu wydawała się być daleko. Warunki niepewności są głównym ograniczeniem rozwoju inicjatywy, hamulcem który sprawia, że Stacja Praga nieprzerwanie zarządzana jest w swego rodzaju trybie kryzysowym. Gdyby pozwolono Stowarzyszeniu działać w perspektywie rocznej czy dwuletniej – zaplanowane działania mogłyby mieć jeszcze szerszy zakres, dokonano by niezbędnych inwestycji w infrastrukturę (np. w zakresie ciepłej wody i dalszego dostosowania łazienek czy podjazdów dla osób niepełnosprawnych). Nie bacząc jednak na przeciwności losu wzięliśmy się za dalsze dostosowanie przestrzeni i realizację stałych punktów programu. Te w postaci Otwartych Spotkań Szachowych czy Kreatywnych Czwartków przyciągają stałą, stale powiększającą się grupę osób, które bezpłatnie korzystają z przestrzeni Stacja Praga. Spotkania te cechuje otwarta formuła, odbywają się bez opłat dla uczestników. W ciągu roku łącznie odbyło się po 30 takich wydarzeń. W styczniu rozpoczęliśmy też działania z pogranicza psychologii i samorozwoju. Projekt o nazwie ,,Rozmowy w Mroku” to empatyczna przestrzeń, w której uczucie, głos, wyraz i ruch przybierały nową jakość. W rozmowach o nas samych zgłębialiśmy się w uczucia i emocje, które targają nami każdego dnia. Również w styczniu zorganizowaliśmy pierwszą wystawę pn. ,,TIK TAK TOE” autorstwa Marry Lu, studentki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Galeria Stacji Praga w 2023 roku miała na celu promocję młodych twórców, którzy aranżując wnętrze Stacji Praga uzyskali możliwość prezentacji swoich twórczości szerszej publiczności. Podobne podejście cechuje scenę muzyczną w Stacji Praga. 28 stycznia odbył się, entuzjastycznie przyjęty koncert ,,Oh voyage!” wyjątkowego duetu Aktaşa Erdoğana i Erola Leenhoutsa – muzyków z Istambułu, mieszkających w Rotterdamie. „Oh voyage!” to podróż łączącą taneczne bity, elektroniczną psychodelę oraz brzmienia instrumentów z Bliskiego Wschodu.
Jak co roku dumnie świętowaliśmy też urodziny Pragi. W murach Stacji zaprezentowane zostały liczne instalacje, scenografie i dekoracje (stworzone m.in. przez kolektyw K105K, Monikę Rakowską, Adrien Cognaca i innych artystów związanych z Pragą). Na scenie muzycznej swoją twórczość zaprezentowali m.in. Othuań, Kosmiczni Warszawa, Dobre Flow, Que Sabrosa, Max Bravura, Złespół, Viva L’Acoustica, Salkerski, Mesbrutah, Kwazar i wielu innych. Jak co roku – świętowaliśmy praskie urodziny na całego!
Kontynuowaliśmy też misję szerzenia sztuki ogólnodostępnej, otwartej dla wszystkich. Nieprzerwanie otrzymujemy zgłoszenia od licznych twórców, chętnych zaprezentować swoje umiejętności. Zrealizowane zostały warsztaty takie jak: ,,Beauty of the female form”, warsztaty ceramiczne z Lisz Ceramics czy warsztaty z performance prowadzone przez Aleksandrę Kowalczyk. Przerabialiśmy też ubrania i uruchomiliśmy cykl warsztatów z liternictwa oraz projektowania graficznego, prowadzonych przez Pawła Dobrowolskiego.
W marcu odbyły się też dwie kolejne wystaw. Swój galeryjny debiut w naszej przestrzeni miała Paulina Choroś – graficzka, malarka i rzeźbiarka. Współorganizowaliśmy też ,,Przystanek Kobiet” świętując kobiecość poprzez sztukę, zbiorową wystawę prac artystycznych oraz liczne warsztaty twórcze. Odbyły się także autorskie warsztaty Beaty Sosnowskiej czy warsztaty teatralne i taneczno-ruchowe. Początek wiosny to wydarzenie ,,Wiosna, Tyś jest Git babka!”. Dla lokalnej społeczności przygotowaliśmy Jot Market, czyli targi odzieży używanej, rękodzieła i obrazów. Zorganizowaliśmy także warsztaty naprawiania okładek do książek oraz koncerty lokalnych twórców (Tony Musicology oraz Magdala). W kolejnych miesiącach zorganizowaliśmy jeszcze trzykrotnie Jot Market, który za każdym razem wspierany był występami artystów oraz warsztatami twórczymi (np. z sitodruku).
Kwiecień rozpoczęliśmy wieczorem poezji z Piotrem Mitznerem, zorganizowaliśmy także pierwsze z dwóch ,,Spotkanie dla ludzi z ADHD”. To pierwsze networkingowe a następne z terapeutą. W tym miesiącu Stacja Praga po raz kolejny całkowicie zmieniła też swoje oblicze. Nasza przestrzeń żyje, pozostawiając wolność twórczą artystom. 22.04 podczas wystawy ,,Żylakopolis” autorstwa Doroty Cieslik, Stacja Praga nabrała w pełni różowego oblicza. Ściany zyskały kolejne warstwy farby oraz unikatowe obrazy. Z wielkim entuzjazmem została przyjęta nasza kolejna wystawa, pt. ,,Człowiek · maszyna · relacje wystawa sztuki interaktywnej”, która odbyła w Stacji Praga w maju ub. roku, ukazującą relację pomiędzy człowiekiem a maszyną. Rozwój ten stawia przed nami wiele pytań, na które staraliśmy się znaleźć odpowiedź. Twórczynie i twórcy naszej wystawy postanowili zagłębić się w ten temat w sposób empiryczny – sięgając po najnowocześniejsze narzędzia ze świata nowych mediów, by skonfrontować i rozwinąć swoją sztukę. Wystawę zrealizowano ponad 12 twórców. W tym samym czasie wzięliśmy też udział w wyjątkowym wydarzeniu jakim są ,,Praskie Bajery”, zrzeszającym i integrującym lokalne galerie, rzemieślników i miejsca kultury, a także w Nocy Muzeów.
Kolejny zrealizowany projekt, “Praska Akademia Street Artu” – została utworzona jako alternatywna forma zajęć pozalekcyjnych skierowana do dzieci, młodzieży i nastolatków. Projekt ten miał na celu zapoznanie młodzieży z różnorodnymi aspektami sztuki ulicznej, często omyłkowo kojarzonej z nielegalnym graffiti. Poprzez serię warsztatów uczestnicy mieli okazję zgłębić tajniki streetartu, rozróżniać go od aktów wandalizmu i rozwijać własne umiejętności artystyczne. Zadanie zrealizowane zostało dzięki współfinansowaniu przez Urząd Dzielnicy Praga Północ. Zajęcia trwały do końca sierpnia, udało się zrealizować wszystkie założenia i cele. W kolejnych tygodniach zrealizowane zostały także: ,,Teren Prywatny” wystawa Pawła Dobrowolskiego i Darii Miśkiewicz, ,,Edgelord / / rozkład prowadzi mnie za rączkę” Marianny Buchowicz, Magdy Czaplickiej-Dziaduch oraz Mii Wróblewskiej, ,,Mój pierwszy Pogrzeb w umyśle” Twurcy Twurców, Wystawa Mantis, koncerty m.in.: Fonetyka Kina Niemego, Spring Wave Racłavibe czy Max Bravura. Zrealizowaliśmy kolejne zajęcia dla dzieci, warsztaty kolażowania, malarskie i koralikowe, a także ,,Recovery” czyli wystawa poświęcona osobom z zaburzeniami odżywiania zrealizowana przez Fundację Beztroska Psychoterapia w partnerstwie z Samorządem Uczniowskim Uniwersytetu SWPS.
Realizując misję integracji lokalnej społeczności zorganizowaliśmy m.in. Dzień Sąsiedzki, w którym to zapraszaliśmy na poczęstunek sąsiadów i zachęcaliśmy to zapisywania swoich oczekiwań i pomysłów względem aktywności realizowanych w naszym miejscu. Zrealizowaliśmy także pierwsze wydarzenie typu Jam Session, wspólne improwizacje integrujące muzyków w naszej przestrzeni. Nawiązana została współpraca z Biblioteką przy organizacji Święta Stalowej. Warto także wspomnieć o kolejnym spotkaniu literackim „Rycerz Jan, królewna Kasia i smok” oraz otwartym spotkaniu poetyckim wokół książki ,,Kiedy zaczniesz śpiewać”.
Końcówka czerwca to także Freak Market w naszej przestrzeni. To znana marka wśród targowisk rękodzieła i sztuki w Warszawie. Nasza przestrzeń staje się polem do sieciowania, poznawania i odkrywania nowych obszarów twórczych. Projektem idealnie wpisującym się w tą ideę są spotkania w ramach działania ,,Konfrontacja Sztuk Artystycznych”, podczas których artyści z różnych nurtów i środowisk wspólnie tworzyli prace i instalacje artystyczne na podstawie wcześniej ustalonych tematów. Była to już 3 edycja naszego kultowego projektu, w ramach którego zestawialiśmy ze sobą różne światy i techniki twórcze. Wydarzenie zrealizowane zostało dzięki dofinansowaniu z budżetu Województwa Mazowieckiego. Wymiar sieciowania realizowany jest także w Stacji Praga poprzez liczne spotkania sieciujące, m.in. goszcząc Fundację Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych czy Mech, spotkanie integrujące twórców new media, w tym debaty dotyczące przyszłości.
Sobota, 15 lipca, stała się dniem niezwykłej magii na Stacji Praga dzięki wyjątkowemu wydarzeniu – Festiwal Inżynierów – które przeniosło nas w dawny klimat Pragi Północ. Było to wielkie święto naszego podwórka, podczas którego przygotowaliśmy piękne dekoracje, zorganizowaliśmy liczne występy artystyczne, turniej szachowy, pokazy filmowe w zaaranżowanym kinie czy spacer tematyczny po Pradze. Był to czas wielkiej mobilizacji. W organizację wydarzenia wolontaryjnie zaangażowanych było kilkadziesiąt osób! Podczas wydarzenia zorganizowaliśmy także warsztaty twórcze ze wsparciem finansowym m.st. Warszawy. Zrealizowane zostały także warsztaty kulinarne z Polskim Forum Migracyjnym, a współpracę kontynuowaliśmy także w kolejnych miesiącach. Na Festiwalu obecne były dzieła sztuki interaktywnej z wykorzystaniem AI, kilka stacji telewizyjnych przyjechało udokumentować nasze działania. Pod koniec lata zorganizowaliśmy także wydarzenia ,,Młodzieżowy Festiwal Końca lata”, byliśmy także zaangażowani w Piknik Retro Warszawa pod urzędem dzielnicy, podczas którego przygotowaliśmy pokaz retro mody, wystawę retro samochodów oraz interaktywną fotobudkę w oparciu o sztuczną inteligencję. Wzięliśmy także udział w Praskim Pikniku Organizacji Pozarządowych. Warto wspomnieć, że lokalny charakter Stowarzyszenia ujawnia się także w realizacji pomysłów osób, które trafiły do naszej przestrzeni. Też w 2023 roku zrealizowane zostały m.in. warsztaty kaligrafii japońskiej, rysowanie piaskiem, linoryt, spray paint art czy dedykowane dla najmłodszych warsztaty stolarskie. Dzięki wsparciu fundacji Techsoup w naszej przestrzeni odbyły się kolejne warsztaty technologiczne, tym razem z programowania no-code, w tym obsługi i użycia środowiska TouchDesigner. Jesienią zorganizowaliśmy jeszcze wystawę ,,Statyści” Przemysława Sieńko ,,Praktisa” czy koncert Sary Kordowskiej. W naszej przestrzeni odbyła się także pierwsza retro potańcówka, wspomogliśmy także Fundację A.R.T. przy organizacji Praskich Dni Seniora.
W październiku gruchnęła na nas wiadomość o planowanej sprzedaży Inżynierskiej 6 i potencjalnej konieczności opuszczenia naszego twórczego domu. Niezwłocznie zabraliśmy się za przygotowanie odpowiednich pism, spotkań i argumentacji, które jasno pokazują jak bardzo nasza inicjatywa jest potrzebna, jakie ma poparcia. Podkreślenia należy fakt, że nawet w przypadku finalnej decyzji o sprzedaży sam proces trwa wiele lat, które wobec ogromnych potrzeb społecznych w dzielnicy nie mogą zostać zmarnowane. Dlatego też głęboko wierzymy i stoimy na stanowisku, że Stacja Praga powinna trwać dopóki nie zostanie wkopana pierwsza łopata pod nową inwestycję w tym miejscu. Jaka to będzie inwestycja – czas pokaże, na pewno będziemy uczestniczyć w tym procesie od samego początku i zaproponujemy własne, kreatywno-społeczne rozwiązania do których rozpatrzenia wzywamy obecne władze dzielnicy. Na fali społecznego zaangażowania zorganizowaliśmy wydarzenie ,,Gar poparcia”, Turniej Szachowy ,,Dymy na Pradze” oraz LicyStację. Wciąż kontynuowaliśmy też działania związane z wyzwaniami przestrzeni, tzn. remonty, naprawy i udoskonalenia. Funkcjonujemy w starych pustostanach, które gdyby nie nasza działalność zabezpieczająca – mogłyby już być nie do uratowania. Kontynuowaliśmy też naszą stałą działalność organizująć warsztaty street artu, a także wprowadzając nowy cykl spotkań psychologicznych we współpracy z Fundacją Beztroska Terapia. Warto także wspomnieć, że Stacja Praga ponownie stała się jednym z punktów na mapie projektu ,,Cienie Antropocenu”. Pod koniec roku uruchomiliśmy też produkcję podcastów o tematyce nowych technologii.
W kolejnych tygodniach z Punkt Informacji Klimatycznej “Wodniczka” oraz Etniczne Ognisko Muzyczne przygotowaliśmy Festiwal Homo Sapiens Conscious. Wydarzenie miało na celu uświadamianie o sytuacji ekologicznej, co wsparte było wystawą, wykładami, strefą wystawową, w tym interaktywną oraz sceną muzyczną. Zapoczątkowaliśmy tym samym serię wydarzeń Koimpro, czyli improwizację teatralną, która do dzisiaj odbywa się regularnie i cieszy się dużym powodzeniem! Działania te są prowadzone równolegle do wprowadzonych regularnych spotkań filmowych w ramach których rozwijamy grupę twórców i entuzjastów sztuki audiowizualnej. Realizacja produkcji filmowych to kierunek, który w 2024 roku będzie stanowił silny fundament dalszej działalności Stowarzyszenia. Zrealizowaliśmy kilka produkcji własnych, a także użyczyliśmy przestrzeń jako scenografię. Życie pisze najlepsze scenariusze, a każdy dzień na Stacji to przygoda i wydarzenia iście Hollywoodzkie. Będziemy chcieli podzielić się naszymi doświadczeniami i przemyśleniami w formach dokumentów oraz para-dokumentów filmowych. Niestety jesień to także czas wielkiego bólu spowodowanego nagłą śmiercią Tomasza Bila, niezwykle zasłużonego członka Stowarzyszenia, który współtworzył pracownię sitodruku od maja 2024 roku, kiedy to pierwszy raz odkrył Stację Praga. Tomasz na zawsze będzie w naszej pamięci, a jego energia i pamięć będą pielęgnowane.
W listopadzie Stowarzyszenie zostało beneficjentem programu Wsparcie Organizacji Wolontariatu (WOW) w organizacjach pozarządowych, organizowanego przez Narodowy Instytut Wolności. Przygotowano i wprowadzono działania mające na celu usystematyzowanie i ustrukturyzowanie zaangażowania wolontariuszy. Jest to spójne z kierunkiem rozwoju organizacji, w ramach którego to właśnie lokalny wymiar i kolektywny charakter będzie kluczowym czynnikiem jego sukcesu i długotrwałego charakteru. Z miesiąca na miesiąc budujemy fundamenty organizacyjne, które przy braku stałego finansowania oraz przy tak szybkim rozwoju oraz tak licznych projektach jest konieczne aby zapobiegać efektom wypalenia. Stowarzyszenie zatrudnia też pierwsze dwie osoby na umowę o pracę.
W grudniu zorganizowaliśmy świąteczny turniej szachowy we współpracy z Fundacją Inicjatyw Niebanalnych oraz Spółdzielni Koneser. Ponadto, dzięki wsparciu Centrum Komunikacji Społecznej i współfinansowaniu Miasta Stołecznego Warszawy zorganizowaliśmy projekt ,,Sąsiedzka twórczość muzyczna”, w ramach którego zrealizowaliśmy Etno i Elektro Jam muzyczny, zapoczątkowaliśmy serię ,,Beforki muzyczne” na której wystąpił m.in. Robert ,,Delira” Jaworski, ze swoim show grając na lutni. Zorganizowaliśmy także świąteczny market i karaoke.
Inicjatywa Stacji Praga została też dostrzeżona przez kolejne ośrodki akademickie. Naszą przestrzeń w ramach wizyty studyjnej odwiedziła grupa studentów z Uniwersytetu HSLU z Lucerny. Przedstawiliśmy wyzwania jakie stoją przed dzielnicą i naszą organizacją, zorganizowaliśmy spacer po dzielnicy oraz warsztaty twórcze. Następnie studenci analizowali nasz przypadek i przygotowali rekomendacje. Podobny projekt zrealizowany został w ramach zajęć w Akademii Leona Koźmińskiego. Nasza inicjatywa stała się także gospodarzem spotkań i warsztatów w ramach warsztatów dla studentów architektury z całej Polski ,,OSSA”. W ramach działań społecznych gościliśmy grupy młodzieży z Grupy Pedagogiki i Animacji Społecznej, Fundacji Serduszko dla Dzieci czy grupę młodzieży z Domu Kultury w Makowie. Powyższe to tylko wybrane wydarzenia z bogatej listy aktywności i spotkań. Nieocenione z perspektywy relacji międzyludzkich.
Podsumowując, Stowarzyszenie STACJA PRAGA w 2023 roku z sukcesem realizowało swoje cele, angażując społeczność w różnorodne formy aktywności kulturalnej i artystycznej. Z ogromną satysfakcją możemy zameldować realizację zadania w postaci wykonania kolejnego do utworzenia Praskiego Centrum Kultury i Rzemiosła Stacja Praga. Rok 2023 był czasem dalszego intensywnego rozwoju, sąsiedzkiej integracji, ale też pierwszych kryzysów na zewnątrz i wewnątrz organizacji. Rok kończymy z nadzieją, ale w atmosferze niepewności związanej z brakiem umowy na przyszłość, co stawia pod znakiem zapytania kontynuację naszych dotychczasowych działań. Mimo tych wyzwań, nie poddajemy się i z optymizmem patrzymy w przyszłość, planując dalszą działalność naszego stowarzyszenia. W 2024 roku zamierzamy nie tylko kontynuować nasze projekty, ale także stworzyć w tym miejscu specjalną strefę artystyczną, która będzie służyć jako przestrzeń dla twórców i artystów, promując kulturę i sztukę w jeszcze szerszym zakresie. Wierzymy, że dzięki współpracy, determinacji i wsparciu naszej społeczności, uda nam się przekształcić wyzwania w nowe możliwości.
