Historia
Bazar Różyckiego, potocznie nazywany Różyc znajdujący się na ulicy Targowej 54.
Założycielem targowiska był warszawski farmaceuta, właściciel kilku aptek oraz działacz społeczny Juliusz Różycki. Otwarcie bazaru miało miejsce w 1882 roku i stało się głównym centrum handlowym na Pradze.
Pomysłodawcą bazaru i jej administratorem był Manas Ryba, który zarządzał targowiskiem ze swojego domu przy ulicy Targowej 56.
Na teren bazaru można było dostać się pięcioma bramami, całość terenu ogrodzone zostało zdobionym żeliwnym ogrodzeniem. Bazar z początku posiadał siedem zadaszonych kramów z wydzielonymi stanowiskami. Wraz z rozwojem zaczęły powstawać małe stoiska w postaci budek handlowo-usługowych.
Około roku 1901 właściciel bazaru zbudował przy bramie od ulicy Targowej wysoki na siedem metrów kiosk. Była to oryginalna konstrukcja w kolorze błękitnym o kształcie syfonu. W środku mieścił się punkt sprzedaży wód gazowanych. Z czasem kiosk stał się symbolem targowiska i praską ikoną. Syfon stał do 1935 roku, kiedy to spadkobierca posesji Wacław Różycki został zmuszony do jego usunięcia z powodu złego stanu technicznego.
Okres wojenny
Podczas I wojny światowej na targowisku trwał kryzys. Oferta sprzedawanych produktów zmalała, a w roku 1915 Niemcy zaczęli rekwirować żywność oraz wprowadzać ograniczenia.
Bazar najbardziej ucierpiał podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku. W tym czasie klienci mogli nabyć towary reglamentowane przez Niemców, pochodzące z niemieckich transportów i magazynów wojskowych.
Niemieccy żołnierze oraz członkowie formacji kolaborujących sprzedawali tu broń i amunicję, która następnie była skupowana przez Polskie Państwo Podziemne.
Kupcy z Bazaru Różyckiego starali się pomagać w okresie wojny między innymi przekazując żywność Szpitalowi Ujazdowskiemu, którego pacjentami byli ranni oraz dla więźniów z Pawiaka. Opiekowali się również Domem Weteranów Powstania Styczniowego, który mieścił się niedaleko targowiska.
Do utworzenia getta w 1940 przez niemieckie władze okupacyjne, głównie kupcami byli Żydzi. Około 300 żydowskich rodzin utrzymywało się z handlu na bazarze. Gdy zostali przeniesieni do getta ich miejsce zajęli Polacy.
W 1944 roku gdy po drugiej stronie Wisły trwało Powstanie Warszawskie, bazar częściowo spłonął. Jednak kupcy szybko na niego powrócili. W tym okresie nastąpił rozwój targowiska. Można było kupić tam dosłownie wszystko, a także postawić pieniądze w grach hazardowych “trzy karty’ lub ‘lusterka’. W 1950 nastąpiło upaństwowienie bazaru, ale prywatny handel dalej kwitł. W latach 60 narodziły się plany likwidacji bazaru, jednak spotkało się to ze zdecydowanym sprzeciwem mieszkańców.
WARSZAWA – BAZAR ROZYCKIEGO – PROBA ZESPOLU KAPELA BAZAR ROZYCKIEGO
FOT. ALBERT ZAWADA / AGENCJA GAZETA
Lata 90-te
We wczesnych latach 90-tych bazar wciąż dobrze funkcjonował. Sytuacja zmieniła się wraz z coraz większą popularnością konkurencji – Jarmarku Europa na Stadionie Dziesięciolecia.
Bazar Różyckiego w tym czasie nie cieszył się zbyt dobrą reputacją. Działalność lokalnych gangów dawała o sobie znać, przez co “Trójkąt Bermudzki” (obejmujący ulicę Ząbkowską, Brzeską i Targową ) był jednym z najbardziej kryminogennym fragmentów Warszawy.
Aktualnie ważą się dalsze losy targowiska, które miasto chciałoby zrewitalizować.
Mamy nadzieję, że bazar na zawsze zachowa swojego praskiego ducha.
#Bazar Różyckiego #Targ #TargowiskoPraga
#PragaPółnoc #Różycki #Praga #Bazar na Pradze
#Różyc
Dzieje bazaru zostały przedstawione w krótkim filmie dokumentalnym Wielki Kram Tadeusza Makarczyńskiego (1977).
